.. ή αλλιώς “που πήγε ο χώρος του δίσκου; οεο;”

Ένα συχνό ζήτημα σε κάθε είδους περιβάλλοντα είναι η διαχείριση του χώρου και του είδους των αρχείων που αποθηκεύονται στους σερβερ. Τα ερωτήματα που δημιουργούνται συνήθως είναι της μορφής:

Πόσο χώρο ατομικό/κοινόχρηστο πρέπει να δικαιούνται οι χρήστες στο σερβερ; Τί πρέπει να συμβαίνει όταν ο χρήστης πλησιάζει ή υπερβαίνει το χώρο αυτό;

Τί είδους αρχεία επιτρέπονται στους σερβερ; Τί πρέπει να συμβαίνει όταν ο χρήστης αποθηκεύει έναν τύπο αρχείου από αυτά που δεν επιτρέπονται;

Τί είδους αρχεία μου πιάνουν τον περισσότερο χώρο στο δίσκο;

Ποιός χρήστης χρησιμοποιεί τον περισσότερο χώρο στο δίσκο;

Λύση στα παραπάνω ερωτήματα μπορεί να δοθεί μέσω του File Server Resource Manager. Το χαρακτηριστικό αυτό υπάρχει μόνο σε Server 2003R2 και άνω.

ΠΟΥ ΤΟ ΒΡΙΣΚΩ;

Add/remove programs, Add/remove windows components, Management & monitoring tools. Ιδού:

Επίσης περιλαμβάνεται στα Remote Server Admin Tools για Vista, Windows 7 για να μπορούμε να κάνουμε τη διαχείριση από τον client.

Μετά την εγκατάσταση, ξεκινάμε το σχετικό snap-in και βλέπουμε ότι έχουμε 3 επιλογές:

Quota Management

File Screening Management

Storage Reports Management

Πριν παίξουμε με αυτά, σχεδόν επιβάλλεται να το ρυθμίσουμε πρώτα τις επιλογές του mail server. Δηλαδή, να δείξουμε στο FRSM τον mail server μας ώστε να μπορεί να μας στέλνει email.

Πάμε εδώ

και πράττουμε τα δέοντα στην καρτέλα “Email notifications”

Συμβουλές:

• Φτιάξτε και δώστε ένα ομαδικό email στο οποίο θα σας στέλνει email ο σερβερ και εσείς απλά θα είστε μέλος. Έτσι θα μπορούν να ενημερώνονται >1 άτομα για τα συμβάντα. Επίσης όταν θα είστε διακοπές απλά θα βάζετε στην ομάδα αυτή το εμαιλ του αντικαταστάτη σας. Φροντίστε επίσης το όνομά να είναι αντιπροσωπευτικό. π.χ. στο παραπάνω παράδειγμα είναι προφανές ότι στο γκρουπ αυτό ανήκουν όσοι είναι αδμινς στον ΣερβερΧ.
• Ομοίως, δώστε ένα επεξηγηματικό όνομα στο “default from” πεδίο. Είναι αυτό που θα εμφανίζεται ως αποστολέας στο inbox σας. Στο παραπάνω παράδειγμα είναι εύκολο να καταλάβει κανείς όταν λάβει το εμαιλ ότι ο αποστολέας είναι το κομμάτι FSRM του ΣερβερΧ.

Πάμε παρακάτω τώρα…

Quota Management:

Από εδώ μπορούμε να ορίσουμε Quotas. Δηλαδή πόσο χώρο θέλουμε να διαθέτουμε σε κάθε χρήστη για συγκεκριμένο φάκελο. Για παράδειγμα μπορώ να ορίσω ότι στο φάκελο \\serverX\videos ο κάθε χρήστης θα μπορεί να κατέχει μέχρι 1 GB χώρο. Επίσης, μπορώ να ορίσω ότι όταν ο χρήστης φτάσει στο 80% του διαθέσιμου χώρου (soft quota) θα πάρει ένα προειδοποιητικό εμαιλ που εγώ θα ορίσω και ότι όταν εξαντλήσει το χώρο αυτό (hard quota) θα πάρει ένα ακόμα εμαιλ αλλά θα του απαγορευτεί να αποθηκεύσει άλλα αρχεία.

Τα παραπάνω (αν και αρκετά πιο περιορισμένα) γίνονται και με τα κλασσικά NTFS quotas που έχουμε από τα Windows 2000. Ωστόσο πέραν των περιορισμών που έχουν (δεν μπορώ να στείλω εμαιλ, η διαχείριση είναι χειροκίνητη κλπ) είναι ΑΣΥΜΒΑΤΑ με τα quota του FSRM. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει να ενεργοποιήσουμε NTFS και FSRM Quotas ταυτόχρονα πάνω στον ίδιο δίσκο.

Για να δημιουργήσουμε νέα καταχώρηση απλά κάνουμε δεξί κλικ-> create quota. Ορίζουμε το φάκελο πάνω στον οποίο θέλουμε να δημιουργήσουμε περιορισμούς και μετά επιλέγουμε “define custom quota properties” –> Custom properties. Στις επιλογές που εμφανίζονται ορίζουμε τα όρια που είπαμε παραπάνω. Στο παράδειγμα της εικόνας έχω κάνει αυτό ακριβώς το πράγμα.

Παρατηρείτε, ότι για το κάθε όριο μπορώ να ορίσω ανεξάρτητες επιλογές. Π.χ μπορώ στο 80% να στείλω εμαιλ μόνο στο χρήστη ενώ στο 100% να στείλω και στους διαχειριστές αλλά επίσης να το καταγράψω στο event log ή ακόμα και να εκτελέσω ένα δικό μου σκριπτ (που θα σβήνει τα αρχεία του χρήστη στο συγκεκριμένο φάκελο, χαχα! )

Εάν τις παραπάνω επιλογές τις βρίσκετε βολικές και θέλετε να τις εφαρμόζετε σε παραπάνω από ένα φακέλους, μπορείτε να φτιάξετε ένα πρότυπο (template). Στο εξής, όποτε φτιάχνετε νέο quota απλά θα συνδέετε το πρότυπο με αυτό και τελειώσατε!

File Screening Management:

Το κομμάτι αυτό είναι ανεξάρτητο από τα quota και δουλειά του είναι να μας επιτρέψει να διαχειριστούμε το χώρο όχι ποσοτικά (quota) αλλά το ποιοτικά (είδος αρχείων). Έτσι, μπορούμε να ορίσουμε ότι όποτε ο χρήστης θα αποθηκεύει αρχεία ήχου θα παίρνει ένα ενημερωτικό εμαιλ ότι τα αρχεία αυτά δεν παίρνονται backup και μπορεί να χαθούνε ανά πάσα στιγμή. Αντίθετα, για αρχεία βίντεο μπορούμε να απαγορέψουμε τη δημιουργία τους και πάλι ο χρήστης να ενημερώνεται αυτόματα.

Κατ’αρχήν πρέπει να ομαδοποιήσουμε τα είδη των αρχείων και αυτό γίνεται εύκολα από το “file groups”. Υπάρχουν ήδη κάποιες έτοιμες κατηγορίες αλλά πιθανότατα δεν θα σας καλύπτουν ή θα θέλουν κάποια τροποποίηση.

Μετά, πάμε στο “file screens” και επιλέγουμε “create file screen”. Μετά ορίζουμε το φάκελο στον οποίο θέλουμε να εφαρμόσουμε την ανωτέρω πολιτική αρχείων μας. Η λογική είναι ίδια με τα quota. Δηλαδή και πάλι έχουμε έτοιμα πρότυπα ή μπορούμε να φτιάξουμε δικά μας. Αντίστοιχα, ίδιο σκεπτικό έχουμε και όταν επιλέξουμε “custom properties” όπου μπορούμε να ορίσουμε τις ενέργειες που θα εκτελούνται αυτόματα. Βασική απόφαση αποτελεί η επιλογή “active Vs passive screening” όπου ορίζουμε εάν θα μπλοκάρω τη δημιουργία αρχείων Χ τύπου (active screening) ή αν απλά θέλω να την παρακολουθώ/καταγράφω. Προτείνεται πρώτα να φτιάξετε μια πολιτική όπου θα καταγράψει το τι υπάρχει (και ενδεχομένως να αποστέλλει ένα σχετικό εμαιλ στο χρήστη) και αργότερα να προχωρήσετε σε μπλοκάρισμα ή και διαγραφές. Υπ’όψιν, ότι το file screening δεν διαγράφει (αυτόματα ή χειροκίνητα) ήδη υπάρχοντα αρχεία.

Σημειώστε, ότι στο file screening το κριτήριο που ορίζει το είδος των αρχείων είναι απλά και μόνο η επέκταση τους πράγμα που σημαίνει ότι ένας προχωρημένος χρήστης μπορεί εύκολα να ξεγελάσει το μηχανισμό. Ωστόσο, με εκτεταμένη χρήση group policy και με χρήση και άλλων μεθόδων (proxies κλπ) μπορούμε να περιορίσουμε ή και να εξαλείψουμε το θέμα αυτό.

Storage Reports Management

Όπως μπορείτε να καταλάβετε από το όνομα, το κομμάτι αυτό του FSRM ασχολείται απλά με τις αναφορές. Ουσιαστικά είναι εδώ που συνήθως ξεκινάει και ολοκληρώνεται ο κύκλος διαχείρισης του file server. Δηλαδή, πρώτα δημιουργούμε μια αναφορά για να δούμε την τρέχουσα κατάσταση (μέγεθος και είδος των αρχείων που υπάρχουν), κατόπιν προχωράμε σε διορθωτικές ενέργειες (διαγραφή, μπλοκάρισμα, quota κλπ) και τέλος επανερχόμαστε για να δούμε το αποτέλεσμα – και πάλι από την αρχή.

Τα είδη των αναφορών που μπορώ να επιλέξω (με δεξί κλικ –> Generate report now) είναι

• Αρχεία που υπάρχουν πολλές φορές στον ίδιο φάκελο (duplicate files)
• Προβολή συμβάντων file screening (file screening audit)
• Εμφάνιση των αρχείων ομαδοποιημένων κατά τύπο ή ιδιοκτήτη
• Αρχεία μεγαλύτερα από ένα συγκεκριμένο μέγεθος
• Τα πιο συχνά/σπάνια χρησιμοποιούμενα αρχεία
• Χρήστες που χρησιμοποιούν πάνω από π.χ. 70% του ορίου του χώρου τους

Τις παραπάνω αναφορές φυσικά μπορώ να τις ρυθμίσω να δημιουργούνται αυτόματα (και να αποστέλλονται με εμαιλ!), αρκεί να επιλέγω δεξί κλικ –> Schedule a new report task. Έτσι η διαχείριση μπορεί να γίνει περισσότερο προνοητική παρά πυροσβεστική.

Ολοκληρώνοντας να προσθέσω δυο ενοχλητικά χαρακτηριστικά του FRSM:

1. Τόσο ο 2003 κ ο 2008 δυστυχώς δεν έχουν δυνατότητα NTFS Single Instancing (για την ακρίβεια την έχουν απενεργοποιημένη) παρά μόνο στις Storage εκδόσεις τους.
2. Δεν υπάρχει τρόπος να εξάγει κάποιος τις ρυθμίσεις και να τις επανεισάγει σε κάποιον άλλο σερβερ. Όχι μεγάλο πρόβλημα αλλά Για όσους χρησιμοποιούν το FSRM με συνδυασμό με DFS είναι αρκετά ενοχλητικό.

Όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν σε καμμία περίπτωση ολοκληρωμένη παρουσίαση του FSRM παρά μόνο μια γνωριμία και έναυσμα για να του ρίξετε μια ματιά ελπίζοντας να το βρείτε χρήσιμο.

Περισσότερα για το FRSM μπορείτε να βρείτε στο technet ή στο σεμινάριο 6421.