Η σημασία της πειρατείας είναι ιδιαίτερα υποβαθμισμένη στην ελληνική κοινωνία – το ίδιο και τα αποτελέσματά της. Το πρόβλημα είναι γνωστό εδώ και καιρό, ωστόσο μου έκανε εντύπωση η εναντίωση στους νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας που έζησα από πρώτο χέρι όταν πριν αρκετά χρόνια μού δόθηκε η ευκαιρία να κάνω εκπαίδευση σε εργαζόμενους μιας γνωστής ελληνικής εταιρείας κατασκευής επιχειρηματικού λογισμικού (ERP).  Όταν εκπαιδεύεις ανθρώπους σε λογισμικό, αναπόφευκτα κάποια στιγμή φτάνει η ώρα που θα μιλήσεις για το πόσο κακό κάνει η χωρίς έλεγχο πειρατεία. Σε πολλές εκπαιδεύσεις  που έκανα κατά καιρούς έθετα το θέμα, με ανάμικτες αντιδράσεις, ακόμα και από επαγγελματίες του χώρου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, ένιωθα πως θα βρω ανταπόκριση, αφού οι άνθρωποι στους οποίους απευθυνόμουν ζούσαν από τη νόμιμη διακίνηση του προϊόντος της εταιρείας τους. Μού έκανε εξαιρετική εντύπωση, όμως, πως σχεδόν κανείς δεν κατανοούσε πως δεν είναι προς το συμφέρον του (το αντίθετο μάλιστα) η μη νόμιμη διακίνηση λογισμικού.  Όλοι χαμογελούσαν με την επιτυχία τους να έχουν σε όλα ανεξαιρέτως τα PC τους πειρατικό λογισμικό, από το λειτουργικό μέχρι και πανάκριβες εφαρμογές, τις δυνατότητες των οποίων είναι μαθηματικά βέβαιο ότι ποτέ δε θα χρησιμοποιούσαν. Όλα αυτά με το σκεπτικό ότι οι «εταιρείες που τα κατασκευάζουν είναι μεγάλες και δεν έχουν ανάγκη να γίνουν πλουσιότερες». Με μεγάλη μου έκπληξη έθεσα το ερώτημα: «αν  όλη η Ελλάδα διακινούσε πειρατικά το λογισμικό της δικής σας εταιρείας, εσείς θα βρισκόσασταν τώρα εδώ να μιλάμε μαζί γι’ αυτό, ή θα ήσασταν άνεργοι;»  Όπως ήταν φυσικό η ερώτησή μου αυτή τους ταρακούνησε και η συζήτηση πήρε άλλη τροπή. Σύντομα συμφώνησαν ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και η «μαγκιά» να κατέχεις πειρατικό λογισμικό δεν είναι και τόσο «επαναστατική» όσο τη θεωρούμε.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Τι ωθεί όμως τους συναδέλφους μας να θεωρούν την πειρατεία ως κάτι φυσικό και πολλοί μάλιστα να «παινεύονται» πως ό,τι διαθέτουν από λογισμικό το έχουν «σπασμένο»;  Σε αυτό το post θα ήθελα να επικεντρωθώ στη ζημιά που προκαλεί το γεγονός αυτό σε εμάς τους ίδιους τους επαγγελματίες του χώρου. Είναι δεδομένο ότι μερικά πακέτα λογισμικού είναι «εκ των ουκ άνευ» - δε μπορούμε να φανταστούμε τους εαυτούς μας χωρίς αυτά. Έτσι, το λειτουργικό του υπολογιστή για ένα απλό χρήστη, το πακέτο επεξεργασίας εικόνας/βίντεο για ένα επαγγελματία του χώρου, το πακέτο αρχιτεκτονικού σχεδιασμού για ένα αρχιτέκτονα και ούτω καθεξής δεν είναι απλά προγράμματα που θα ήθελε να έχει – είναι βασικά εργαλεία της δουλειάς του και «οφείλει» να τα έχει. Δυστυχώς στην Ελλάδα όλοι τα κατέχουν, αλλά μόνο ένα μέρος από αυτούς νόμιμα. Αυτό το γεγονός από μόνο του, μειώνει σημαντικά τόσο την ανάπτυξη του κλάδου μας όσο και τα έσοδα του κράτους σε μια τόσο δύσκολη περίοδο. Ο χαμένος τζίρος συρρικνώνει τον κλάδο μας, ενώ ταυτόχρονα μειώνει δραματικά τα κρατικά έσοδα από τη φορολογία των εν λόγω προϊόντων. Σε πρόσφατη έρευνα της BSA (Business Software Alliance) αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι μια μείωση της πειρατείας λογισμικού κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες σε ορίζοντα τετραετίας στην Ελλάδα, θα έφερνε πάνω από 450 εκατομμύρια ευρώ έσοδα, εκ των οποίων τα 357 θα εισέρρεαν απευθείας στην εγχώρια αγορά της Πληροφορικής και τα υπόλοιπα στα ταμεία του κράτους ως νόμιμη φορολογία. Επιπλέον, θα δημιουργούνταν περί τις 1300 νέες θέσεις εργασίας και τα 2/3 από τα οφέλη που θα προέκυπταν θα παρέμεναν στην ελληνική οικονομία. Ακόμα και αν όλο αυτό είναι «τραβηγμένο», σίγουρα δείχνει το μέγεθος του προβλήματος. Και όλα αυτά, χωρίς πιθανώς να λαμβάνεται υπ’ όψη και μια άλλη πλευρά του θέματος, αυτή που εμείς οι επαγγελματίες του χώρου μπορούμε εύκολα να κατανοήσουμε – ότι η αυξανόμενη μεταπώληση γνήσιου λογισμικού θα αναβάθμιζε και τις υπηρεσίες που παρέχονται στην ελληνική αγορά πληροφορικής.

Με βάση το τελευταίο σχόλιο, αξίζει να τονίσουμε ότι η ελληνική αγορά έχει το θλιβερό «προνόμιο» να βασίζεται κυρίως στη μεταπώληση hardware και λιγότερο υπηρεσιών, αφού πολλές φορές η παράνομη κτήση λογισμικού θεωρείται δεδομένη, οπότε κατ’ επέκταση η παροχή υπηρεσιών σε αυτό θεωρείται είτε αυτονόητη από το μεταπωλητή του «σίδερου» (του οποίου δεν είναι η δουλειά του να γνωρίζει ή/και να παρέχει) είτε μη αναγκαία. Η κατάληξη και των δύο είναι εγκαταστάσεις γεμάτες προβλήματα και δυσαρεστημένοι πελάτες.

Στα επόμενα posts θα ασχοληθούμε πιο συγκεκριμένα με τους λόγους που ωθούν την αγορά στην κτήση πειρατικού λογισμικού και πως αυτό μπορεί να μετριαστεί προς όφελος όλων.